61صورت. چه كسى جرأت دارد از مقررات و مناسك حج تخلّف كند؟ يا گردِ دَغَل و نيرنگ بگردد و خود را از فضيلت حَجّ مَقبول محروم سازد؟. رسول صلى الله عليه و آله فرمود «حج مقبول را پاداشى جز بهشت نيست».

مكه

إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنّٰاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبٰارَكاً وَ هُدىً لِلْعٰالَمِينَ ¹

آرزومند كعبه را شرط است‌كه تحمل كند نشيب و فراز

به كمتر حاجى برخوردم كه پيش از انجام اعمال حج و زيارت مدينه، براى ديدن بندر جده رفته باشد. هم آن‌ها و هم من در راه بازگشت از مدينه اين شهر را ديديم. جده شهرى آراسته و پر تحرّك است؛ مانند تازه‌ترين شهرهاى تجارتى ديگر و از اين نظر به اوج تمدّنى كه لازم دارد رسيده است. در آن‌جا مردم چنان از سر و كول هم بالا مى‌روند و به هم تنه مى‌زنند كه خاطرۀ بازارهاى قرون وسطى در ذهن بيننده زنده مى‌شود. اما من و دوستانم كه