16مى‌شود، وقتى انسان به سنّى رسيد كه رعايت اين مقررات بر او لازم شد، مى‌گويند: به تكليف رسيد و مكلّف شد.

فلسفۀ تكليف

دوّمين سؤال اين است كه چرا خداوند براى زندگى انسان، مقررات وضع كرده و بدين وسيله انسان را محدود نموده است؟

براى پاسخ به اين سؤال ابتدا بايد بدانيم كه انسان چگونه موجودى است؟

امام على عليه السلام در اين باره فرمود:

خداوند در فرشته، عقل را بدون شهوت قرار داد و در حيوانات، شهوت را بدون عقل نهاد و در انسان، عقل و شهوت را تركيب كرد. با اين تركيب، كسى كه عقلش بر شهوتش چيره شود، بهتر از فرشته است و كسى كه شهوتش بر عقلش پيروز گردد، از حيوانات بدتر است. ¹تفسير انسان به «تركيبى از فرشته و حيوان و آميخته‌اى از عقل و شهوت» تصوير روشنى است از حقيقت ناشناختۀ انسان.

بى‌ترديد، جز آفريدگار انسان، كسى حقيقت اين موجود پيچيده و شگفت را نمى‌شناسد و استعدادها و نيازهاى واقعى او را نمى‌داند و در نتيجه، نمى‌تواند براى تكامل انسان، برنامه‌ريزى كند. ²تكليف، برنامۀ آفريدگار جهان براى تكامل انسان است.

عقل، انسان را در راه رسيدن به تكامل - كه فلسفۀ آفرينش اوست - به