61در محل تحصيل نمى‌ماند در اين صورت در نمازش در محل تحصيل بنا بر احتياط واجب بين قصر و تمام جمع كند و روزه را اگر گرفت مجزى است و قضا ندارد، و اللّه العالم.
267
-آيا در قنوت مى‌توان دعاى فرج امام زمان را ذكر نمود توضيح دهيد؟
بسمه تعالى
-قنوت دعاى معينى ندارد، بلى براى انجام وظيفۀ استحبابى قنوت لازم است دعاء عربى باشد و پس از خواندن دعاى عربى خواندن دعاى غير عربى اشكال ندارد و دعا براى تعجيل در فرج حضرت امام زمان عليه السّلام در قنوت نماز كارى شايسته است و نيز دعا براى سلامتى آن حضرت به خواندن دعاى «اللهم كن لوليك» و امثال آن، امّا خواندن دعاى فرج معروف كه با عبارت «الهى عظم البلاء» شروع مى‌شود خواندن آن در قنوت نماز اشكال دارد، سزاوار است بعد از تمام شدن نماز آن را بخوانند، و اللّه العالم.
268
-آيا كسى كه احتمال مى‌دهد نمازش قضا شود بايد نماز را سريع بخواند؟ آيا صحيح است كه سوره را نخواند و در سجده و ركوع يك سبحان اللّه بيشتر نگويد؟
بسمه تعالى
-چنانچه خوف خروج وقت و قضا شدن نماز را مى‌دهد بايد به نحو مذكور عمل كند، و اللّه العالم.
269
-اگر جواب سؤال فوق مثبت است، نمازگزار مذكور با اتمام يك ركعت از نمازش در داخل وقت ديگر نمازش اداء محسوب مى‌شود، آيا بايد باقى نماز را الزاما عادى بخواند، يعنى سوره را بخواند و اذكار را كامل بگويد يا اينكه همانند ركعت اول بايد سوره نخواند و به يك سبحان اللّه اكتفا نمايد؟
بسمه تعالى
-چنانچه بعد از اتمام يك ركعت احراز كرد كه وقت خارج شده بقيه را بايد به صورت عادى بخواند، و اگر خوف خروج وقت هنوز باقى است و احتمال مى‌دهد وقت باقى باشد بقيه را بايد با سرعت و به نحوى كه در سؤال سابق نوشته شد بخواند، و اللّه العالم.
270
-آيا در نماز، حتما بايد زن عقب‌تر از مرد بايستد؟ جماعت و غير جماعت؟
بسمه تعالى
-در فرادى بايد به اندازۀ يك وجب فاصله بوده يا پرده و مانند آن كه همديگر را نبينند در بين باشد و اين در غير مكه است. و در جماعت بايد پرده باشد يا مانند آن، وگرنه