11كهن از منابع و مصادر، نكات فراوانى از مشاهدات خود درباره حرم و تحوّلات آن را ثبت كرده است.جلدِ نخستِ اين كتاب براى اولين بار در سال 1385 قمرى و جلد ششم آن در سال 1412 به چاپ رسيده است.
ب: مدينه
براى شهر مدينه منوره نيز، از قديم و جديد، آثار و تواريخ فراوانى نوشته شده است كه در اينجا، چند متن مهم را مى‌شناسانيم:
تاريخ المدينة المنوّرة؛ از ابوزيد عمر بن شَبّه نميرى (262 173) (افست قم، 1368ش). اين اثر از كهن‌ترين تواريخ محلى است كه مع الاسف به طور ناقص به دست ما رسيده است. بخشى از اين كتاب تاريخ و جغرافياى شهر مدينه و بخش عمده‌اى از آن تاريخ تحولات سياسى آن در دوره خلافت خلفاى نخست است. اين اثر را فهيم محمد شلتوت تحقيق و در چهار جزء نشر شده است.
الدرة الثمينة فى تاريخ المدينة؛ محب الدين ابن النجار (640 573) (مدينه، مركز بحوث و دراسات، 1426) در تاريخ مدينه كه يكى از مهم‌ترين متون تاريخى اين شهر به شمار مى‌آيد. اين اثر كه تحت عنوان اخبار مدينة الرسول (ص) نيز چاپ شده از منابع اصلى مدينه‌شناسى در قرن هفتم هجرى است.
تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا؛ احمد ياسين الخيارى (1991) از جمله تحقيقات تازه‌اى است كه با استفاده از مآخذ كهن و جستجوهاى ميدانى همراه با تصاوير و نقشه‌ها در آن ارائه شده است.
التعريف بما آنست الهجرةمن معالم دارالهجره؛ جمال الدين مَطَرى (م 741) (مدينه، 1372ق) اثرى كم حجم اما بسيار ارزشمند از تاريخ مدينه است كه در نيمه نخست قرن هشتم هجرى تأليف شده است.