73
نقض عهد، مانع جبران مافات
توبه و ريشه‌كن نمودن منشأ گناه در حج، براى كسانى محقق مى‌شود كه رابطه خود را با پروردگار قطع نكرده و ولايت اهل‌بيت (عليهم السلام) را كه عامل بهره‌مندى از ربوبيت الهى است، انكار نكرده باشند. در غير اين صورت، امكان توبه و جبران مافات وجود نخواهد داشت. 1 به ديگر سخن، توبه از گناهان، هنگامى تحقق مى‌يابد كه فرد با تمسك به ولايت محمد و آل‌محمد (عليهم السلام) موفق به اصلاح اعتقاد خود شده و راه را بر هر گناه و معصيتى مسدود نمايد. چنان‌كه آدم(ع) با تمسك به ولايت، گذشته خود را جبران كرد. به همين دليل امام‌صادق(ع) ضمن بيان ماجراى غديرخم فرمودند: شيطان دوستانش را جمع كرد و (به منظور رفع نگرانى از آنها كه گمان مى‌كردند مردم با پيروى از ولايت على(ع) راه نفوذ شيطان را بر خود بسته‌اند) گفت: (نگران نباشيد)
«أَمَا عَلِمْتُمْ أَنِّي كُنْتُ لآدَمَ مِنْ قَبْلُ ... آدم(ع) نَقَضَ الْعَهْدَ وَ لَمْ يَكْفُرْ بِالرَّبِّ وَ هَؤُلَاءِ نَقَضُوا الْعَهْدَ وَ كَفَرُوا بِالرَّسُولِ» 2
«آيا نمى‌دانيد كه من آدم(ع) را فريب دادم؟ ...گر چه آدم(ع) با وجود نقض
عهد، به پروردگارش كافر نشد، اما اين مردم پيمان خود را شكسته و به رسول خدا(ص) كافر شدند.»
روايت شده است كه آدم(ع) ضمن اظهار نگرانى درباره فرزندان خود به خداوند عرضه داشت: آيا ذُرّيه من مى‌توانند نقض عهدهاى خود را جبران نمايند؟ خداوند فرمود:
«نَعَمْ مَنْ آمَنَ بِي وَ بِرُسُلِي» 3
«آرى! كسى (مى‌تواند جبران مافات نمايد) كه به (ربوبيت) من و (رسالت) رسولانم ايمان داشته باشد.»