13
الواجبات و سقوط الحرج عن الخلق في الحركات و السكنات قبل بعثة الرسل: و تأييدهم بالمعجزات، و انتفاء الاحكام معلوم بدليل العقل قبل ورود السمع و نحن علي استصحاب ذلك إلي ان يرد السمع. 1
عقل بر برائت ذمه از واجبات و سقوط حرج از خلق در حركات و سكنات دلالت دارد قبل از آنكه رسولان مبعوث شده و به معجزات تأييد شوند. و منتفى بودن احكام به دليل عقل قبل از ورود دليل سمع معلوم است، و ما حكم عقل را تا رسيدن دليل سمعى مى‌پذيريم.
از اين عبارت استفاده مى‌شود كه عقل نزد غزالى دليل براى برائت است نه آنكه به طور مباشر دليل بر وظيفه عملى باشد.
ولى از عبارت ميرزاى قمى استفاده مى‌شود كه عقل دليل مباشر بر وظيفه عملى و حكم شرعى است. او در تعريف دليل عقل مى‌گويد:
حكم عقلي يوصل به إلي الحكم الشرعي و ينتقل من العلم بالحكم العقلي إلي العلم بالحكم الشرعي. 2
حكمى عقلى است كه به واسطه آن كشف حكم شرعى مى‌شود و از