مقدمه

1) . تورات، آشكارا زن را دامى براى مردان معرفى مى‌كند؛ (تورات، سفر جامعه، باب هفتم، آيه 26). همچنين گناه نخستين انسان را به گردن زن مى‌اندازد؛ سفر پيدايش، باب سوم، آيه 6. قرآن بر خلاف تورات، آدم و حوا را مقصر مى‌داند؛ (بقره: 36؛ اعراف: 20). در «تلمود» آمده است: درآمد زنان از هر راهى كه به دست آمده باشد، به شوهرانشان تعلق دارد و شهادت صد زن، برابر شهادت يك مرد ارزش ندارد؛ (حقوق زنان در كشاكش سنت و تجدد، محمد حكيم‌پور، ص101). و زن در رديف چهارپايان و اموال منقول قرار دارد؛ (تورات، سفر اعداد، باب هشتم، آيه 11). انجيل نيز زن را اسير مرد مى‌داند و او را به سكون و سكوت و اطاعت منفعلانه از شوهر دعوت مى‌كند؛ (انجيل، رساله اوا پولس به قرنتيان، باب يازدهم، آيه 3 و 4؛ ر.ك: حقوق زن در كشاكش سنت و تجدد، ص296). متوليان كليسا نيز زن را جنس دوم و موجب هبوط آدم(ع) از بهشت مى‌دانستند. در تمدن‌هاى يونان و روم قديم، در برخى دوره‌ها منزلت زنان با بردگان همسنگ بوده است؛ (تاريخ تمدن، ويل دورانت، ج 1، ص 51؛ المراة فى ظل الاسلام، عبدالامير بن منصور الجمرى، ص 38؛ نساء حول الرسول، محمود مهدى، مصطفى ابوالنصر، قرآن و مقام زن، سيد على كمالى ص16). زن حيوان پليدى دانسته مى‌شد كه واجب بود مرد را بندگى و خدمتگزارى كند؛ (قرآن و مقام زن، سيدعلى كمالى، ص 15). ارسطو از فلاسفه معروف يونان مى‌گفت: آنجا كه طبيعت از آفريدن مرد ناتوان است، زن را مى‌آفريند؛ (تاريخ فلسفه، ويل دورانت، ص 112). در ميان فلاسفه مشهور دنياى قديم، تنها افلاطون نظريات و عقايد نسبتاً بهترى در مورد زنان دارد؛ اما ديگران زن را بدون شخصيت و حقوق انسانى مى‌دانستند. ضرب‌المثلى رومى است كه مى گويد: «زن را نمى‌توان انسان ناميد»؛ (حقوق زن در كشاكش سنت و تجدد، حكيم پور، ص 104). در تمدن‌هاى شرقى، مانند هند و چين و ايران نيز، زنان مورد مذمت و تقبيح قرار گرفته‌اند. «بودا»، به پيروانش توصيه مى‌كرد كه از زنان دورى كنند و حتى به ايشان ننگرند؛ (كشف هند، جواهر لعل نهرو، ج 1، ص353). رسم غير انسانى ساتى (خود سوزى زنان در پى مرگ همسرانشان) كه در ميان هندوها، تا زمان اكبر شاه كوركانى به طور رسمى اجرا مى‌شد، نمونه‌اى از بى‌حرمتى و ناديده گرفتن حقّ زنان است. در چين نيز، زن مصدر ناپاكى و مصيبت دانسته مى‌شد و پدر حقّ فروش و حتى قتل زن و فرزند خود را داشت؛ (ر.ك: نساء حول الرسول، محمود مهدى، ص23). در ايران باستان نيز زن حقوق بسيار ناچيزى داشت. ازدواج با محارم و پرداخت نفقه تنها به زن سوگلى (ممتاز) تعلق داشت و در معرض خريد و فروش قرار دادن زنان، از جمله ستم‌هايى بود كه در حقّ زنان اعمال مى‌شد. (ر.ك: ايران در زمان ساسانيان، كريستن سن، ص350). در مصر، هر سال براى زياد شدن آب نيل، دخترى را در آن غرق مى‌كردند و اين رسم تا ورود اسلام به آن سرزمين ادامه داشت؛ (صبح الاعشى، قلقشندى، ج3، ص 291).