35سلطه‌جويى و خودخواهى قريش و حكومت بت‌ها بر افكار جهان عرب، موجب شده بود كه مراسم حج از نظر زمان و مكان دستخوش تحريف و تغيير گردد و صورت اصلى خود را از دست بدهد. به همين علت پيامبر اكرم(ص) در سال دهم هجرت، از طرف خداوند مأموريت يافت كه در آن سال، شخصاً در مراسم حج شركت نمايد و عملاً مردم را به تكاليف خود آشنا سازد و هرگونه شاخه‌هاى كج و معوجى را كه علل ياد شده بر پيكر اين عبادت رويانده بود، از بين ببرد و حدود عرفات و مشعر و منا و موقع كوچ از آنها را به مردم تعليم دهد.

اين سفر، پيش از آنكه جنبه سياسى و اجتماعى داشته باشد، جنبه تعليمى داشت. پيامبرخدا(ص) در اين سال با گروه بسيارى از مؤمنان و مردم تازه مسلمان، حج به جا آورد و مسلمانان در اين مراسم باشكوه، اعمال پيامبر(ص) را به دقت، تحت نظر داشتند تا حج صحيح را بياموزند و اعمال خود را از آلودگى‌هاى شرك جاهلى به دور دارند. آنان از رسول خدا(ص) مى‌خواستند كه مناسك حج را مانند كسى كه تازه به دنيا آمده به آنان بياموزد. ¹

حلبى از امام صادق(ع) در بيان چگونگى وجوب حج تمتّع در زمان رسول خدا(ص) روايت كرده است: «رسول اكرم(ص) ده سال در مدينه بود و در اين مدت، حج به جا نياورده بود تا سرانجام خداوند متعال آيه شريفه (وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ بِالْحَجِّ) (حج: 27) را نازل فرمود.

رسول خدا(ص) پس از نزول آيه شريفه به مؤذّنين، دستور داد كه با صداى بلند مردم را به حج دعوت كنند. تمامى مردم مدينه و اطراف آن، آگاه شدند كه پيامبر اكرم(ص) در اين سال قصد حج دارد. رسول خدا(ص) چهار روز مانده به آخر ذيقعده حركت كرد و عده‌اى از مردم مدينه و ساكنان اطراف آن در اين سفر حضرت را همراهى مى‌كردند. پيامبر اكرم(ص) به مسجد شجره رسيد و نماز ظهر را در آنجا به جا آورد و به طرف «بيداء» حركت نمود و در آنجا احرام بست و تلبيه گفت، در حالى كه يكصد شتر براى