114طبيعى، درهها و دروازههاى تاريخى به منظور آگاهى از موقعيت ژئوپوليتيك مدينه و نيز آشنايى با زيارتگاهها و اماكن مقدسى كه صحابه، ائمه شيعه و بزرگان اسلام در آنها دفن شدهاند داراى اهميت است، لذا در اين فصل به توضيح موقعيت جغرافيايى، كوهها، وادىها، ثنايا و مقابر و زيارتگاههاى مدينه پرداخته مىشود.
موقعيت جغرافيايى مدينه منورّه (يثرب)
شهر مدينه در شمال غربى شبه جزيرة العرب و شمال مكه مكرمه واقع شده و فاصله آن، از طريق بزرگراه هجرت، تا جده 395 كيلومتر و تا مكه 425 كيلومتر است. اين شهر از دو سو؛ يعنى غرب و شرق، به وسيله «حرّهها» 1 محصور شده است. اين حرّهها از مسجد ذوقبلتين به سوى جنوب و سپس به سوى شرق و شمال امتداد مىيابد و مردم مدينه معمولاً آنها را حرّه شرقى و حرّه غربى مىخوانند؛ با اين كه آن دو حرّه يكى هستند. 2مدينه به وسيله چندين كوه محاصره شده است؛ كوه احد در شمال، كوه عير در جنوب و كوه جماوات در غرب. 3 در مدينه سه وادى يا درّه وجود دارد: عقيق، بطحان وقناة. 4