122درباره به تأخير افتادن اجل اوست؛ چون دوبار اسماعيل به شدت بيمار شد و در شرف مرگ قرار گرفت، ولى با دعاى امام صادق(ع) شفا پيدا كرد. به همين دليل حضرت فرمود: اين اتفاق در مورد هيچ كس رخ نداده است. ¹

البته ناگفته نماند كه اسماعيل، فرزند بزرگ امام صادق(ع) بود و طبق قاعده‌اى كه آن حضرت فرموده بود: «فرزند بزرگ‌تر هر امامى، امام بعدى خواهد بود، مشروط بر اينكه مشكلى نداشته باشد» ²، به امامت رسيدن فرزند بزرگ‌تر، به نداشتن مشكل معنوى و ظاهرى مشروط است. بر اين اساس، جانشين امام هم بايد معصوم باشد و هم تا وقت وفات امام قبلى، زنده باشد كه اسماعيل، هيچ يك از دو شرط را نداشت؛ هم معصوم نبود و هم پيش از رحلت امام صادق(ع) از دنيا رفت.

از كجا معلوم كه معصوم نبود؟ چون خود امام صادق(ع) فرمود: «اسماعيل اهل گناه است و [از نظر معنوى] شبيه من و هيچ يك از اجداد من نيست». ³ البته بر اساس همان جمله‌اى كه از امام صادق(ع) نقل شد، شيعيان گمان مى‌كردند فرزند بزرگ‌تر امام، امام بعدى خواهد بود. شايد همين اعتقاد عمومى، موجب شده بود مردم گمان كنند اسماعيل، امام بعدى است و با مرگ او، عده‌اى گمان كردند امامت از اسماعيل، به موسى بن جعفر(ع) منتقل شده است، در حالى كه حتى يك