9
پيشگفتار
حج 72 با مسائلى كه رخ‌داد، و رويدادهايى كه به وقوع پيوست، حجى با شكوه، پرتحرّك و سرشار از خاطره بود.
حج بزرگترين و شكوهمندترين و گسترده‌ترين گردهمايى مؤمنان و مسلمانان با ديدگاهها، انديشه‌ها، روشها و منشهاى مختلف است. آگاهى از چگونگى حج‌گزاريها، اطلاع از چه‌سانى جاريهاى اين كنگرۀ سترگ سودمند است و ارجمند؛ و ثبت و ضبط رويدادها و حادثه‌ها و رويارويى‌هاى گونه‌گون فرهنگى، اجتماعى و سياسى براى آيندگان چونان دستمايه‌هاى زرّينى خواهد بود كه آنان را به چگونگى برگزارى اين مراسم بياگاهاند و از چه سانى انديشه، آرمان و اهداف امروزيان مطلع سازد. امروز نيز گزارش تفصيلى و تحليلى آنچه در حج گذشته است مى‌تواند براى كسانى كه توفيق راه يافتن به ديار دوست را نيافته‌اند در آگاهى از چندى و چونى افكار و انديشه مسلمانان، جاريهاى جهان اسلام و تحوّلات جامعه اسلامى و كيفيت برگزارى حج و شناخت جاريها و مراسم و... سودمند افتد.
كتابى كه اكنون در پيشديد شماست، تلاشى است در جهت آنچه ياد شد.
به واقع اين مجموعه سفرنامۀ جمعى حج است. در صفحات اين كتاب از حج 72 و جاريهاى آن در حدّ توان و فرصت، سخن رفته است و خواننده با خواندن اين مجموعه با تصويرى گرچه كمسو، از آنچه در سال 72 گذشته است آشنا خواهد شد. در پيش‌درآمد كتاب سخن از حريم دوست است و حال و هوايى كه زائران در آن ديار دارند. اين نگاه گو اينكه گذراست امّا مى‌تواند تا حدودى خواننده را با چگونگى حال و هواى آن ديار به هنگام حضور مسلمانان آشنا كند.