80
ب) بررسى استدلال به روايت ابى الهيّاج
استدلال به اين روايت از دو جهت مخدوش است:
1. سند روايت
در سند اين روايت نام پنج رواى وجود دارد كه در كتابهاى حديثى و رجالى اهل سنّت مورد مذمّت قرار گرفتهاند.
الف) وكيع: اگرچه در كتابهاى رجال اهل سنّت از حافظۀ وكيع بن جرّاح تمجيد شده، ولى عبداللّٰه بن احمد بن حنبل مىگويد:
«سمعت أبي يقول: أخطأ وكيع ابن الجرّاح في خمسمائة حديث 1.»
«از پدرم احمد بن حنبل شنيدم كه مىگويد: وكيع بن جرّاح در پانصد مورد نقل حديث اشتباه كرده است.»
و از محمّد بن نصر مروزى نيز نقل شده كه: «وكيع بن جرّاح حديث را تا آخر از حفظ مىخواند و الفاظ حديث را تغيير مىداد؛ گويا نقل به معنا مىكرد و از اهل زبان عربى نبود.» 2ب) سفيان: دربارۀ سفيان ثورى نقل شده است كه او در احاديث تدليس مىكرد. 3ج) حبيب بن ابىثابت: در مورد او نيز گفته شده است: در احاديث تدليس مىكرد. 4د) ابووائل: شقيق بن سلمه ابووائل اسدى در بسيارى از كتابهاى رجالى اهل سنّت توثيق شده است، 5 ولى در بعضى از كتابها به عنوان يكى از منحرفين از